Gabimi i Morsit: Gabimi mbrapa rrëmujave në Egjipt (Analizë-Opinion)

Egjiptianët vërshuan në rrugë sërish. Megjithatë, këto protesta janë krejtësisht të ndryshme nga ato të muajve Janar/Shkurt 2011, në të cilat qytetarë nga të gjitha besimet, klasat dhe ideologjie politike u bashkuan për të rrëzuar diktatorin. Tashmë realisht, fitorja e bashkimit kombëtar në Egjipt është transformuar në një rrugë pa krye për interesat e disave. Protestuesit rrethuan Gjykatën e Lartë Kushtetuese jo për ta mbrojtur këtë institucion të shenjtë por për ta mbyllur, gjykatësit shpallin hapur grevë dhe njekohësisht grupe protestuesish sulmojnë njëri-tjetrin, secili grup vë në dyshim të drejtën e grupit tjetër për një vend në dialogun kombëtar. Në vija të përgjithshme, dialogu intensiv është pozitiv për vëndet që gjenden në tranzicion politik. Ndërsa në rastin e Egjiptit, rezultati ishte destabilizimi total i vendit. 

Egzistojnë shumë spjegime të ndryshme për rrëmujën që mbizotëron në këto momente në Egjipt. Disa janë të mendimit se shkaku kryesor janë vendimet që mori Këshilli i Lartë i forcave të Armatosura (SCAF) në muajt Shkurt/Mars 2011, duke përfshirë për kohëzgjatjen e tranzicionit dhe parimet që e përcaktojnë atë, spjegojnë rrëmujën e tashme. Disa të tjerë vënë në dukje mungesën e një Kushtetute moderne dhe të parlamentit, të cilat anulluan nga SCAF në muajin Qershor bazuar në rekomandimin e Gjykatës Supreme të Egjiptit. Kritikët akuzojnë mungesën e rregullave dhe ligjeve e ka lënë vendin të pambrojtur në duart e Gjeneralëve dhe më pas të Islamistëve konservator. Egjiptianët liberal dhe ateist/laik, ndërkohë, të frikësuar nga ideologjia islamiste e presidentit Muhamed Morsi, i cili vjen nga rradhët e Vllazërisë Myslimane. (Projekt-)Kushtetuta e Egjiptit, e cila ka në përbërjen e sajë një interpretim të ligjit islamik, por edhe një miting që u organizua nga Vllazëria Myslimane të Shtunën e kaluar për të “shpëtuar sarian” nga kundërshtarët e kushtetutës “së re”, duke përforcuar kësisojë frikën e protestuesve.

Të githa arsyet e sipërpërmendura janë padyshim të vërteta. Sigurisht, do të ishte më e thjeshtë të vendosesh një klasë e re politike, nëse SCAF kishte ndërmarë hapa më të matura drejt një tranzicioni më llogjik, nëse zyrtarët nuk do të kishin shpërbërë Asamblenë Kombëtare ose nëse hartimin e ligjit më të fuqishëm, domethënë të Kushtetutës së Re të Egjiptit të ishte më gjithëpërfshirës. Por kriza politike në Egjipt është më thellë. Vendimet e Morsit muajin e kaluar duke i dhënë vetes së vet pushtet pa kufi, të rigjykojë sërish ish-kreun e vendit, Hysni Mubarak, si edhe përshpejtimi i votimit të projekt-Kushtetutës që u hartua nga Vllazëria Myslimane –por edhe refuzimi i partisë së tijë të pranoi shqetësimet legjitime të miliona Egjiptianëve- vijnë si rrjedhojë e një botëkuptimi që ndoshta është i njohur për Egjiptianët.

Vllazëria, njëllojë si edhe Oficerët e Lirë që erdhën në pushtet më 1952 duke promovuar Gamal Abdel Naser, Anuar Sadat dhe Mubarak-un, janë ata që antropologu i Geilit, Xheims Skot, “modernistët e lartë” (high modernists). Modernizimi i lartë, i cili i jep rendësi të madhe njohjeve shkencore dhe elitës me aftësi të veçanta, jane nga natyra autoritar. Mund të duket një karakterizim i çuditshëm për vllazërinë, pasi shumica e ekspertëve e konsiderojnë një lëvizje fetare. Por në të vërtetë, Vllazëria ka përdorur fenë për të promovuar axhendën e sajë politike. Për të treguar që krerët e organizatës janë sipërfaqësorë kurrë bëhet fjalë për Islamin do të ishte një egzagjerim, por shumica e tyre janë para së gjithash mjekë, avokatë, farmacistë dhe inxhinjerë. E konsiderojnë vehten e tyre si avangardën që ka të gjitha aftësitë për të rindërtuar Egjiptin dhe për kompletuar modernizimin. Gjithashtu, besojnë se qytetarët u kanë besuar përgjegjësinë ta realizojnë, duke u bazuar në rezultatin e zgjedhjeve në fund të 2011 dhe më 2012.

Me Vllazërinë që ka nën kontrollin e sajë Asamblenë e Partisë Popullore, Këshillin e Suras, Asamblenë Kushtetutës dhe Presidencën, kjo avangardë mendoi se mund të zgjedhi një rrugë për Egjiptin e cila është në përputhje me ideologjinë e kësajë organizate. Nuk kishte nevojë për negociata apo konsensus, për vendimin e Morsit më 12 Gusht për të pezulluar krerët e Sigurisë Kombëtare por as për përpjekjet e mëvonshme për të zevëndësuar vëndet me influencë në mediat shtetërore me simpatizantë të tijë. Në një intervistë që u transmetua më 29 Nëndor, edhe vetë presidenti e karakterizoi dekretin e fundit si një përpjekje për “të përmbushur kërkesat e publikut dhe të revolucionit”. Ai la të nënkuptohet që nuk ka asnjë arsye që të vihen në dyshim vendimet e tijë, të cilat (sipas tijë gjithmonë) janë në interes të Egjiptit.

Llogaritja e gabuar e Morsit –të cilën ai vetë por edhe Vllazëria e përkqësuan më vonë- ishte se ai vetë besonte që të gjithë e kuptojnë rezultatin e zgjedhjeve me mënyrën që e bëri Vllazëria. Thënë ndryshe, që atijë (Morsit) dhe partisë së tijë (Vllazërisë Myslimane) u është dhënë urdhëri (nga populli) për të qeverisur pa u lënë hapsirë për ata që nuk janë dakort me ta. Akuza e Vllazërisë ndaj dhjetëra-mijëra protestuesve që janë “felool” (domethënë, mbeturina të rregjimit të vjetër) dhe kriminelë, nuk ishte vetëm një llojë reagimi e llojit “Mubarakist” edhe gjithashtu përforcoi interpretimin e Morsit që “Vllezrit Mysliman e dinë më mirë” mënyrën e zgjidhjes së problemeve politike të Egjiptit. Rrëzimi i akuzave të opizitës ndaj ndaj Morsit –që e karakterizojnë si “Mubaraku i ri”- është i thjeshtë, pasi vijnë nga një grup njerëzish të cilët janë ekspertë në organizimin e protestave popullore. Por kanë edhe një të drejtë, të dy burrat kanë adoptuar teorinë e “modernizimit të lartë”, e cila nuk përbën një shenjë të mirë për reformat politike nën rregjimin e mëparshëm dhe në asnjë mëyrë nuk përbën shenjë të mirë për të ardhmen e Demokracisë në Egjipt./AlbDefense/